Kategoryzacja obiektu hotelarskiego w świetle obowiązujących przepisów prawa

Autor: Joanna Borczyk, jest adwokatem w Borczyk Strubel Kancelaria Prawna

Podstawowym aktem prawnym regulującym warunki i zasady świadczenia przez przedsiębiorców usług hotelarskich na terytorium Polski jest ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych. Chociaż według ustawy, usługi noclegowe mogą być świadczone także w obiektach nieskategoryzowanych, to jednak skategoryzowanie obiektu ma niebagatelne znaczenie w praktyce, gdyż mówi nie tylko o standardzie danego obiektu, ale także wpływa na konkurencję na rynku usług hotelarskich. Procedura kategoryzacji obiektów powstała w celu ujednolicenia jakości usług hotelarskich. Nadanie obiektowi kategorii oznacza po prostu przyznanie mu odpowiedniej liczby gwiazdek w zależności od jego standardu. Zasadniczą funkcją kategoryzacji jest zagwarantowanie osobom korzystającym z usług obiektów hotelarskich, że obiekt, któremu nadana została kategoria, np. w postaci ***(trzech gwiazdek), spełnia wymagania i kryteria zagwarantowane prawem dla tej właśnie kategorii. Ustawa i rozporządzenie Usługi hotelarskie, zgodnie z art. 35 ustawy o usługach turystycznych, mogą być świadczone w obiektach hotelarskich takich jak: hotele, motele, pensjonaty, kempingi, domy wycieczkowe, schroniska młodzieżowe oraz schroniska, wówczas gdy wskazane obiekty spełniają wymagania ustalone dla danego rodzaju i nadanej im kategorii. Wymagania dotyczą zasadniczo wielkości obiektu, wyposażenia, zakresu świadczonych usług, a także warunków sanitarnych, przeciwpożarowych oraz innych określonych odrębnymi przepisami. Wymagania te zostały uszczegółowione w rozporządzeniu ministra gospodarki i pracy z 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (tzw. rozporządzenie kategoryzacyjne). W załączniku do niego w sposób szczegółowy i precyzyjny określone zostały wymagania dla poszczególnych rodzajów i kategorii obiektów hotelarskich w zakresie wyposażenia oraz świadczonych usług, w tym usług gastronomicznych. Dla zobrazowania stopnia szczegółowości tej regulacji wskazać można, że w załączniku wskazano nawet liczbę wieszaków przypadających na jedną osobę czy też liczbę krzeseł i lampek nocnych w pokojach. System kategoryzacji obiektów, który określony został w art. 37 ustawy o usługach turystycznych, przewiduje, że w zależności od standardu obiektu przyznawane jest pięć kategorii oznaczonych gwiazdkami dla hoteli, moteli i pensjonatów, cztery kategorie oznaczone gwiazdkami dla kempingów, a dla domów wycieczkowych i schronisk młodzieżowych przyznawane są trzy kategorie oznaczone cyframi rzymskimi. Przyznanie kategorii uzależnione jest od złożenia wniosku Zaszeregowanie obiektu hotelarskiego do danego rodzaju (czyli ustalenie, czy obiekt jest hotelem, motelem czy np. pensjonatem) oraz nadanie mu właściwej kategorii (czyli liczby gwiazdek) należy do kompetencji marszałka województwa. Samo wszczęcie procedury kategoryzacyjnej uzależnione jest od złożenia wniosku przez przedsiębiorcę. Co istotne, wniosek o kategoryzację obiektu przedsiębiorca zobowiązany jest złożyć przed rozpoczęciem świadczenia usług. Powinien on zawierać takie informacje, jak m.in. wskazanie dokładnych danych adresowych obiektu, określenie szczegółowych danych przedsiębiorcy, opis obiektu potwierdzający stopień spełnienia przez niego wymagań dla rodzaju i kategorii, o które występuje wnioskodawca, w tym o zakresie usług gastronomicznych, a także wskazanie osoby upoważnionej do reprezentowania wnioskodawcy w postępowaniu o ustalenie rodzaju i nadanie kategorii. Do wniosku przedsiębiorca zobowiązany jest dołączyć również dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań budowlanych, przeciwpożarowych i sanitarnych, czyli książkę obiektu budowlanego lub ostateczną decyzję o pozwoleniu na budowę wraz z właściwym zaświadczeniem organu administracji architektoniczno-budowlanej, opinię właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej oraz opinię właściwego miejscowo państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Jeżeli o kategoryzację ubiega się przedsiębiorca, który chce świadczyć usługi hotelarskie w budynku zabytkowym, to do wniosku musi dołączyć wpis do rejestru zabytków lub inny dokument potwierdzający zabytkowy charakter obiektu. W razie braku możliwości spełnieni [...]