Nagrody i kary w hotelu – Co wolno pracodawcy i o czym nie można zapominać

Autor: Jakub Michalski, Wojciech Ostaszewski. Jakub Michalski jest adwokatem, a dr Wojciech Ostaszewski radcą prawnym w OMLegal Kancelaria Adwokacko-Radcowska

Zagadnienia nagród i kar wbrew powszechnej opinii nie należą do oczywistych, a popełniane w tej dziedzinie błędy mogą przełożyć się na istotne obciążenia finansowe dla hotelu. Konsekwencje nieprzemyślanego systemu nagradzania pracowników w dłuższej perspektywie wywołują istotne ryzyko prawne. Wynika ono z możliwości skutecznego dochodzenia przez pracowników (lub, zazwyczaj, byłych pracowników) świadczeń pieniężnych, które w ocenie pracodawców im się nie należą. Z kolei jeśli chodzi o kary, przykładowo art. 281 kodeksu pracy w dziale dotyczącym odpowiedzialności za naruszenie indywidualnych praw pracowników mówi, że kto będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu stosuje wobec pracowników inne kary niż przewidziane w przepisach prawa pracy o odpowiedzialności porządkowej, popełnia wykroczenie i podlega karze grzywny do 30 tys. zł. Jak nagradzać Regulacje w zakresie nagród są wyjątkowo skromne – w myśl przepisów kodeksu pracy, „pracownikom, którzy przez wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości przyczyniają się szczególnie do wykonywania zadań zakładu, mogą być przyznawane nagrody i wyróżnienia”, a odpis zawiadomienia o przyznaniu nagrody lub wyróżnienia składa się do akt osobowych pracownika. W praktyce pracodawcy przyznają pracownikom premie i nagrody (rozumiane jako świadczenia pieniężne). Pojęciami tymi często zarówno pracownicy, jak i pracodawcy posługują się zamiennie, co nie jest prawidłowe. Co więcej, o tym, czy dane świadczenie jest w istocie nagrodą czy premią, nie decyduje jego nazwa, ale faktyczny charakter. Nie wchodząc w rozważania doktryny prawa pracy, najprościej rzecz ujmując, rozgraniczyć te dwa świadczenia można w ten sposób, że premia to świadczenie, które jest zależne od spełnienia przez pracownika skonkretyzowanych i zobiektywizowanych przesłanek „premiowych” (wskazanych np. w regulaminie wynagradzania). Gdy pracownik spełni te przesłanki, ma prawo domagać się jej wypłacenia – może pracodawcę (z reguły byłego) pozwać o zapłatę tego świadczenia i sąd oceni, czy przesłanki te faktycznie spełnił, a jeżeli tak, to zasądzi to świadczenie. Nagroda natomiast to świadczenie, które jest uznaniowe – nie zależy od spełni [...]