Rachunkowość według USALI – Struktura kosztów

Autor: Cezary Sarnecki

W tym numerze omówiona zostanie struktura kosztów i jej wpływ na dźwignię operacyjną oraz inne korzyści wynikające ze znajomości zmienności kosztów w obiekcie, takie jak większa łatwość przygotowania budżetu w obiekcie charakteryzującym się wysoką sezonowością sprzedaży. Przykład 1 Aby lepiej zrozumieć działanie dźwigni operacyjnej, przedstawimy przykład dwóch hoteli – hotelu ABC i hotelu XYZ (tabela 3). Analiza jest prowadzona dla dwóch okresów. W pierwszym okresie dane wyjściowe dotyczące sprzedaży i kosztów całkowitych oraz, w konsekwencji, wyniku hotelu, są jednakowe dla obydwu obiektów. Jedyna rzecz różnicująca to struktura kosztów. Hotel ABC a niższy poziom kosztów stałych (100 000 zł), na wyższy poziom kosztów zmiennych (30 000 zł), w odróżnieniu od hotelu XYZ, gdzie adekwatne kategorie kształtowały się następująco: • koszty stałe 120 000 zł, • koszty zmienne 10 000 zł. Jak zareagują wyniki poszczególnych hoteli przy zmianie poziomu sprzedaży w drugim okresie? Załóżmy, że w wyniku pogarszających się warunków rynkowych sprzedaż w obydwu hotelach zareagowała podobnie – nastąpił jej spadek o 10%, tj. o 15 000 zł. Koszty zareagowały zgodnie z ich charakterystyką. Proporcjonalnie do spadku sprzedaży spadły o 10% koszty zmienne: • w hotelu ABC nastąpił spadek kosztów zmiennych o 3000 zł, • w hotelu XYZ – o 1000 zł. Poziom kosztów stałych w obydwu obiektach pozostał niezmienny. W konsekwencji wynik w hotelu ABC spadł z 20 000 zł do 8000 zł (–60%), a w hotelu XYZ spadł z 20 000 zł do 6000 zł (–70%). W przypadku wzrostu sprzedaży wynik operacyjny w poszczególnych hotelach zachowa tę samą charakterystykę. Szybciej wzrośnie w hotelu XYZ niż w hotelu ABC, gdyż hotel XYZ charakteryzuje się wyższym poziomem dźwigni operacyjnej. Przekształcając wzór (22) do postaci: Wyższym udziałem kosztów stałych w strukturze charakteryzują się z reguły hotele o wyższych kategoriach. Dlatego aby osiągnąć punkt BEP, muszą wykonać większ [...]