RACHUNKOWOŚĆ WEDŁUG USALI – Przychody, koszty, zyski

Ukształtowana na przestrzeni lat struktura organizacyjna i operacyjna działalności hotelowej była główną przesłanką do przyjęcia rozwiązań w branżowych standardach rachunkowości zarządczej USALI. Najważniejszymi cechami działalności hotelowej, które zdeterminowały postać tych standardów, były m.in. modułowa budowa struktury organizacyjnej, rozdrobniona i różnorodna struktura sprzedaży usług, duża odrębność działań operacyjnych dla poszczególnych jej elementów, czy wreszcie dominacja kosztów stałych i orientacja rynkowa.

Zasadniczym celem wprowadzenia takich standardów było osiągnięcie maksymalnej spójności między strukturą i logistyką działalności hotelowej a sposobem i metodyką oceny tej działalności, co w konsekwencji umożliwia szybkie i skuteczne podejmowanie działań zarządczych w obliczu zmieniających się warunków działania.

Struktura organizacyjna hotelu a układ sprawozdania operacyjnego

Pierwszym elementem takiego układu jest zdefiniowany model działalności hotelowej oparty na założonej strukturze, drugim zaś sprawozdanie z działalności operacyjnej, dostosowane swoją formą i treścią do tak przyjętego modelu. Za podstawową komórkę organizacyjną działalności hotelowej przyjmuje się tzw. departamenty (centra, oddziały, ośrodki odpowiedzialności), które z uwagi na ich charakter, rolę i cel operacyjny, dzieli się na trzy zasadnicze grupy. Pierwszą grupę stanowią departamenty zysków, które w działalności operacyjnej posiadają możliwości generowania dochodu (pokoje, gastronomia, inne). Druga grupa to departamenty kosztów, które nie posiadają możliwości realizacji przychodów, ale są jednostkami niezbędnymi do funkcjonowania działalności hotelowej jako całości (administracja i dyrekcja, sprzedaż i marketing, dział techniczny i koszty utrzymania budynku, media). Ostatnia grupa to departamenty inwestycyjne – centrum decyzyjne dotyczące działań związanych ze zwiększeniem zdolności produkcyjnych i usługowych przedsiębiorstwa hotelowego (dyrektor generalny, zarząd). Posiadają odrębność zadaniową, ale tak naprawdę niewiele swoim charakterem różnią się od departamentów kosztów. Przedstawiona struktura grup i rodzajów departamentów stanowi podwaliny pod układ finansowego sprawozdania operacyjnego (operating statement) i pełnego (statement of income) według standardów USALI. Tylko w wyniku operacyjnym departamentów zysku może pojawić się dochód operacyjny, umożliwiający zaspokojenie kosztów generowanych w departamentach kosztów oraz pozostałych kosztów operacyjnych ponoszonych w działalności hotelowej. W kolejności będą to więc opłaty za zarządzanie i koszty stałe, które uwzględniane są w sprawozdaniu operacyjnym oraz dodatkowo koszty finansowe i amortyzacja w przypadku pełnego sprawozdania wynikowego. Dopiero w wyniku nadwyżki dochodu operacyjnego nad wszystkimi wymienionymi kosztami (i po uwzględnieniu zdarzeń nadzwyczajnych), w działalności może pojawić się dochód do opodatkowania. W konsekwencji, po jego opodatkowaniu część zysku netto może zostać pozostawiona do dyspozycji departamentów inwestycyjnych z przeznaczeniem na zwiększenie zdolności produkcyjnych i usługowych.

Struktura sprawozdań operacyjnego i pełnego

W tabeli została przedstawiona struktura sprawozdań finansowych (operacyjnego i pełnego) według obowiązujących standardów branżowych USALI. Struktura tego sprawozdania operacyjnego, jest strukturą pionową. Bardzo często, zwłaszcza przy bardziej szczegółowych analizach wskaźnikowych, stosowana jest struktura pozioma. W kolejnych kolumnach takiego sprawozdania prezentowane są wówczas dane dotyczące poszczególnych departamentów (przychody, koszty i ich rodzaje) lub struktura kosztów (w części dotyczącej opisu kosztów stałych). Jednak w obu przypadkach główne elementy sprawozdania pozostają takie same, a całe sprawozdanie zachowuje układ rekomendowany przez standardy USALI. Prezentacja wyników działalności rozpoczyna się od przychodów departamentów zysków, w tym najważniejszych departamentów, jakimi są zwyk