Prawne aspekty franczyzy hotelowej

Franczyza hotelowa to dogodne rozwiązanie dla przedsiębiorców, którzy mają kapitał, ale nie mają doświadczenia w branży hotelarskiej lub napotkali na istotną barierę w dalszym rozwoju działalności (brak wiedzy, małe doświadczenie, niedostateczne kompetencje marketingowe itp.).

Franczyzobiorca prowadzi działalność gospodarczą jako odrębny przedsiębiorca, jedynie w kilku elementach zależną od franczyzodawcy. Wspólne są przeważnie: logo marki (znak towarowy), kampanie marketingowe, źródła zaopatrzenia, know-how i licencja. W tych obszarach franczyzodawca zachowuje prawo kontroli franczyzobiorcy, a zakres i narzędzia tej kontroli określa umowa franczyzowa.

Treść umowy

Treść umowy powinna być przejrzysta i precyzyjna, aby nie była źródłem niepotrzebnych sporów. Umowa powinna wyważać interesy obydwu stron, aby mogła prowadzić dla korzystnej dla nich współpracy, która ma charakter wieloletni.

W szczególności umowa franczyzowa powinna:
- we właściwy sposób regulować prawa własności należące do franczyzodawcy
- opisywać strukturę operacyjną systemu oraz zasady kontroli
- zapewniać franczyzobiorcy bezpieczeństwo działań i możliwości rozwoju oraz sprzedaży jego aktywów związanych z działalnością prowadzoną na podstawie umowy franczyzowej.

Poszczególne państwa bardziej lub mniej szczegółowo określają przepisy prawne dotyczące współpracy franczyzowej. Z uwagi na znaczenie tej umowy, jak również jej specyfikę, w niektórych państwach ustawodawcy uregulowali tę umowę jako umowę nazwaną. W Polsce franczyza dopiero się rozwija. W świetle obecnie obowiązujących przepisów prawnych należy ją zaliczyć do umów nienazwanych. Oznacza to, że strony umowy mogą ułożyć stosunek prawny według własnego uznania, ale w granicach obowiązujących norm prawnych. W wielu państwach funkcjonują kodeksy etyczne franczyzy, tworzone przez stowarzyszenia franczyzowe. Członkowie stowarzyszeń są zobligowani do ich przestrzegania – członkowie Polskiej Organizacji Franczyzodawców (POF), należącej zarazem do Europejskiej Federacji Franczyzy (EFF), zobowiązani są do przestrzegania Europejskiego Kodeksu Etyki Franczyzy (www.eff-franchise.com/spip.php?rubrique13; aktualnie na liście członków POF znajduje się tylko jeden podmiot z branży hotelarskiej – Orbis S.A. z markami Accor).

Podstawy prawne – podobne do umów sprzedaży, dzierżawy, najmu

Ze względu na fakt, że w Polsce działalność franczyzowa nie doczekała się jeszcze oddzielnych norm prawnych, do umów franczyzowych stosuje się przepisy ogólne dotyczące działalności gospodarczej. Po pierwsze, dopuszczalność zawierania umów franczyzowych wynika z zasady swobody zawierania umów gospodarczych. Kodeks cywilny (ustawa z dn. 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny; Dz. U. z 1964 r., nr 16, poz. 93) nie określa jednak wprost postanowień umowy franczyzowej, lecz pozwala sformułować podobieństwa i różnice do umów nazwanych (np. umowy sprzedaży, dzierżawy czy najmu). Strony umowy franczyzowej mogą przyjmować różne formy organizacyjnoprawne. Jeżeli przynajmniej jedna z nich jest spółką prawa handlowego (np. spółką z o. o. lub spółką akcyjną), to umowa franczyzowa powinna być rozpatrywana również w świetle kodeksu spółek handlowych (ustawa z dn. 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej; Dz. U. z 2003 r. nr 119 poz. 1117), który reguluje m