Wstęp do rachunkowości

Jaka jest różnica pomiędzy rachunkowością finansową a rachunkowością zarządczą? Dlaczego hotelarzowi warto jest podjąć wysiłek prowadzenia dodatkowej ewidencji?

Częstokroć można się spotkać z różnymi pojęciami w ramach systemu rachunkowości, np. z rachunkowością finansową, rachunkowością podatkową czy rachunkowością zarządczą. Czym zajmują się poszczególne rodzaje rachunkowości? Do kogo są one kierowane? Jakich informacji można w nich poszukiwać? Jakimi regułami kierują się? Mam nadzieję, że zainaugurowany właśnie cykl artykułów przybliży odpowiedzi na powyższe pytania. Jednocześnie, głębszej analizie zostanie poddana rachunkowość zarządcza według USALI (Uniform System of Accounts for the Lodging Industry) stosowana w hotelarstwie w zakresie ewidencji przychodów i kosztów operacyjnych. Zacznijmy od uporządkowania pojęć na temat rachunkowości, aby później łatwiej było zrozumieć zagadnienia związane z rachunkowością w hotelarstwie.

Rachunkowość finansowa

Obligatoryjność stosowania rozwiązań rachunkowości finansowej przez wszystkie podmioty gospodarcze wynika z przepisów prawa. Podstawową ustawą, regulującą zasady jej prowadzenia jest ustawa o rachunkowości z 29 września 1994 r. (UoR) wraz z późniejszymi zmianami (Dz.U. nr 152). Ponadto, w kwestiach nieuregulowanych ustawą można poszukiwać rozwiązań w oparciu o sześć Krajowych Standardów Rachunkowości (KSR), a w przypadku braku odpowiedniego standardu krajowego również w oparciu o Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR). Możliwość ta została dopuszczona na mocy art. 10 ust. 3 UoR. Krajowe Standardy Rachunkowości są opracowywane przez Komitet Standardów Rachunkowości i publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Ministerstwa Finansów. Ponieważ ustawa o rachunkowości i standardy rachunkowości częstokroć pozwalają na wybór stosowania jednego spośród alternatywnych rozwiązań – podstawowym dokumentem organizacyjnym związanym z prowadzeniem ksiąg rachunkowych każdego przedsiębiorstwa jest polityka rachunkowości. Dokument ten określa zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych w danym przedsiębiorstwie, sposób i częstotliwość wyceny aktywów i pasywów, ustalania wyniku finansowego a także sposób prezentacji sprawozdań finansowych. Rachunkowość finansowa jest bardzo zestandaryzowanym sposobem ewidencji księgowej w oparciu o regulacje prawne i przyjęte zasady (polityka rachunkowości). Zasady te są niezmienne w ciągu roku, a gdy ulegają zmianie na przełomie rocznych okresów sprawozdawczych, należy wykazać wpływ tych zmian w sprawozdaniach finansowych. W sposób ściśle określony przepisami, dokonuje się prezentacji sprawozdań i zamyka okresy rozliczeniowe bazując na danych ex post. Wymagana jest dokładność, rzetelność i wiarygodność przedstawianej informacji, która głównie kierowana jest do odbiorców zewnętrznych spoza przedsiębiorstwa. Ustawa o Rachunkowości zezwala na dwie formy prezentacji przychodów i kosztów. Jedna to rachunek zysków i strat (RZiS) w wersji kalkulacyjnej – przeznaczony głównie dla podmiotów, które prowadzą sprzedaż o w oparciu standaryzację lub kalkulację jednostkowego kosztu wytworzenia sprzedanego wyrobu/towaru. Drugą najczęściej stosowaną formą jest RZiS w wersji porównawczej, która zasadniczo przypisuje przychody i koszty do poszczególnych okresów (miesięcy), nie rozliczając ich na jednostkowe produkty/ towary. Rachunek zysków i strat w wersji porównawczej dzieli się na trzy podstawowe działalności. Działalność operacyjną, czyli taką, która jest podstawową aktywnością przedsiębiorstwa, wpisaną do REGONU, KRS-u, umowy spółki; pozostałą działalność operacyjną wynikającą z dokonywanych operacji gospodarczych, aczk