Prawa autorskie – sposób na optymalizację kosztów zatrudnienia

Autor: Małgorzata Dankowska, Zoja Choromańska

W poszukiwaniu sposobów na optymalizację kosztów zatrudnienia warto zwrócić uwagę na twórcze elementy codziennej pracy poszczególnych grup pracowników. Praca kreatywna stwarza bowiem możliwość zastosowania 50-proc. kosztów uzyskania przychodów, w rezultacie czego pracownik otrzymuje wyższe wynagrodzenie „na rękę” bez podnoszenia kosztów wynagrodzeń przez pracodawcę. Zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów zostało jednak obwarowane przez ustawodawcę pewnymi warunkami. Po pierwsze, wynikiem pracy zatrudnionego musi być utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Według ustawy, utwór jest to „każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia”. Po drugie, twórca musi korzystać lub rozporządzać prawami autorskimi do swojego utworu. Zgodnie z ustawą przedmiotem prawa autorskiego mogą być utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi, plastyczne, fotograficzne, architektoniczne, audiowizualne itp. Natomiast nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego opublikowane opisy patentowe lub proste informacje prasowe. Z przywileju zastosowania podwyższonych kosztów z tytułu przeniesienia praw autorskich mogą skorzystać pracownicy (umowa o pracę) bądź osoby wykonujące umowę o dzieło. Podwyższone koszty nie przysługują natomiast kontrahentom prowadzącym działalność gospodarczą. Jeżeli pojawią się wątpliwości, czy wykonywana przez pracownika praca stanowi utwór w rozumieniu przepisów prawa autorskiego, można zwrócić się z wnioskiem o stosowne wyjaśnienia do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, bowiem wykładnia przepisów prawa autorskiego to jedno z zadań określonych w regulaminie organizacyjnym ministerstwa.   Co może być utworem Zgodnie z wyjaśnieniami MKiDN za utwór może być uznane graficzne opracowanie stron internetowych, plan funkcjonowania przedsiębiorstwa, scenariusz wystawy, akompaniament wykonany przez pianistę, jak również publikacje prasowe (z wyjątkiem prostych informacji). Natomiast utworem nie jest np. kontrola pisowni. Trzeba jednak pamiętać o tym, że wyjaśnienia ministerstwa nie są wiążące dla fiskusa. Ponadto, zgodnie z orzecznictwem sądów, za utwór może być uznane np. tworzenie katalogów, wzorów i formularzy, instrukcji bhp, dokumentacji technicznej, rysunków i projektów, jak również kompozycji z kwiatów. Powyższe wyliczenia nie zamykają katalogu dzieł, które mogą zostać uznane za utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych Zastanawiając się czy praca zatrudnionych pracowników ma elem [...]