Umowa ubezpieczenia dla hotelarza – na co zwracać uwagę

Autor: Małgorzata Pająk

Umowa ubezpieczenia, zwłaszcza odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, jest z punktu widzenia interesów hotelarza jednym z kontraktów o kluczowym znaczeniu. Czasami – w przypadku dużych szkód – od jej kształtu zależy nawet dalsza możliwość istnienia przedsiębiorstwa. Tymczasem polscy hotelarze, w odróżnieniu od zachodnich przedsiębiorców, często interesują się jej treścią dopiero po zajściu wypadku ubezpieczeniowego. O wiele za późno. Czas na jej poznanie. Z jakich kluczowych elementów składa się umowa ubezpieczenia i jakie instrumenty ma specjalista znający funkcjonowanie rynku ubezpieczeniowego, aby zagwarantować dobrą ochronę interesów hotelarza? Jaki jest model odpowiedzialności cywilnej hotelarza i jakie możliwości transferu ryzyka na ubezpieczyciela stwarza rynek ubezpieczeniowy? Czym charakteryzują się najważniejsze produkty ubezpieczeniowe? Odpowiedzi na te pytania postaram się udzielić w cyklu artykułów na łamach „Hotelarza”. Istnieje co najmniej kilka grup instrumentów, które ma w swoim ręku specjalista (broker ubezpieczeniowy, reprezentujący interesy przedsiębiorcy wobec ubezpieczyciela, aby zrównoważyć asymetryczny stosunek pomiędzy podmiotem poszukującym ubezpieczenia a ubezpieczycielem i sprzedawcą jego produktów czyli agentem), chcący doprowadzić do wynegocjowania jak najlepszej umowy ubezpieczenia dla swojego klienta. Dobór triggera Po pierwsze, są to przepisy wprowadzone przez ustawodawcę w części poświęconej umowie ubezpieczenia w Kodeksie cywilnym – podczas uzgadniania treści każdej umowy ubezpieczenia należy spróbować wykorzystać możliwości, jakie otwierają się przede wszystkim dzięki art. 816, 817, 822, 826 i 827 §2. Chodzi w nich m.in. nie tylko o zrzeczenie się przez ubezpieczyciela niektórych uprawnień, ale również wydłużenie bądź skrócenie terminów, czy też ustalenie procedur przepływu informacji. Na bazie art. 817 (a konkretnie § 3) można doprowadzić do wprowadzenia skróconych terminów spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela w stosunku do tych, jakie ustanawia ustawodawca w §1 i §2 tego artykułu. Dodatkowo należy również zwrócić uwagę na przepis art. 827 §2. stwarzający możliwość wprowadzenia tzw. klauzuli reprezentantów, która w swoim zamyśle rozszerza odpowiedzialność ubezpieczyciela o szkody wyrządzone umyślnie przez wymieniony w danej klauzuli katalog podmiotów. Istotne znaczenie dla każdej umowy ubezpieczenia OC posiada również art. 822 dotyczący triggera [określenia momentu, w którym uruchamiana jest ochrona ubezpieczeniowa – red.]. Trigger przyjmuje postać postanowienia określającego, w jakiej sytuacji aktywizuje się odpowiedzialność ubezpieczyciela – czy zdarzenia powodującego szkodę (act committed), czy powstania szkody (loss occurrence), czy ujawnienia się szkody (loss manifestation), czy też zgłoszenia roszczenia (claims made). Głównym zadaniem specjalisty jest, po pierwsze dobór odpowiedniego triggera w danej umowie ubezpieczenia OC, po drugie czuwanie nad jego definicją z uwagi na to, że w praktyce ubezpieczeniowej niezwykle rzadko występują „czyste” typy triggerów (najczęściej mają one charakter mieszany), po trzecie wreszcie nadzór nad ciągłością ochrony ubezpieczeniowej. Z tą ostatnią kwestią łączy się bowiem duże niebezpieczeństwo dla ubezpieczającego. Z uwagi na dowolność (w większości ubezpieczeń OC) wyboru triggera może dojść do sytuacji, w której pomimo rokrocznej kontynuacji ubezpieczenia zaistnieje luka w ochronie, czyli okres, w którym ubezpieczający ponosi całkowitą odpowiedzialność za wszystkie rodzaje szkód związane z odpowiedzialnością cywilną. Oczywiście wyszczególnione przepisy stwarzają dopiero potencjał do uzyskania korzystnych postanowień. Na rezultat, czyli ostateczny kształt umowy ubezpieczenia, mają wpływ również takie czynniki jak choćby pozycja negocjacyjna, w jakiej znajduje się przedsiębiorca względem ubezpieczyciela, czyli m.in. wielkość przedsiębiorstwa, jego sytuacja finansowa, dynamika rozwoju, czy rozmiar ryzyka oraz popyt na jego przejęcie na rynku ubezpieczeniowym. Oprócz aktywnego wykorzystania możliwości stwarzanych przez wyżej wspomniane uregulowania, n [...]